İSLAMİYETİN DOĞUŞU

İSLAMİYETİN DOĞUŞU SIRASINDA DÜNYANIN GENEL DURUMU

* Bizans: Güçlüdür, Ortodokstur.

* Sasaniler: İranda. Zerdüşt (Mecusi).

* Hindistan: Derebeylik var. Hinduizm, Budizm.

* Çin: Sınırlarını genişletmişti. Konfüçyüs, Taoizm, Budizm.

* Avrupa: B.Roma yıkıldı ve yerine Vizigot, Ostrogot ve Frank krallıkları kuruldu. Feodalite var. Papa ve Kilise güçlendi.

* Afrika: K.Afrika’da Bizans egemenliği vardır.

İSLAMİYETTEN ÖNCE ARAP YARIMADASININ DURUMU

* Siyasi Durum: Siyasi birlik yoktu. Kabile hayatı vardı. Önemli devletler; Main, Seba, Himyeri, Nebat, Tedmür, Gassani, Lahmiler.

* Din ve İnanış: Putperestlik vardır. Mekke’de ki Kabe kutsaldır.

* Sosyal ve Ekonomik Hayat: Bedevi denilen göçebeler çoğunluktadır. Mekke-Ticaret, Medine-Tarım ile uğraşırdı. Kölelik yaygındır. Çok kadınla evlilik vardır. Kadınların hiçbir hakkı yoktur.

* Şiir çok önemlidir. Edebiyata çok önem vermişlerdir.

HZ.MUHAMMED DEVRİ

571 yılında Mekke’de doğdu. 25 yaşında iken Hz.Hatice ile evlendi. 40 yaşında iken 610 yılında ilk vahiy geldi. İlk inananlar; Hatice, Ali, Ebubekir, Zeyd. Habeşistan’a göç 615 yılında oldu. 619 yılında Ebu Talib (amcası) ve Hatice vefat etti. 621 yılında, I.Akabe Biatı’nda 12 Medineli vardı. 622 yılında 75 kişi II. Akabe Biatı’na geldi. 622 yılında Mekke’den Medine’ye Hicret yapıldı.

* Bedir Savaşı: Müslümanlar kazandı. (624)

* Uhud Savaşı: Müslümanlar yenildi. (625)

* Hendek: Müslümanlar kazandı. (627)

* Hudeybiye Barışı: Müsl.-Medineliler arasında 628’de.

* Hayber: Yahudiler yenildi. (629)

* Mute: Bizans ile ilk savaş. (629)

* Mekke’nin Fethi: 630.

* Huneyn ve Taif Seferi: 630.

* Tebük Seferi: 631. Hz. Muhammed’in son seferi.

* Veda Haccı: 632.

1. HZ.EBUBEKİR (632-34):

* Yalancı peygamberler ile mücadele edildi. Zekat vermek istemeyenler ile savaşıldı (Yemen, Umman)

* Kuran, kitap haline getirildi.

* Irak seferi ile Sasaniler yenildi.

Hire bölgesi alındı.

* Yermük sav. ile Bizans yenildi. (634).

* Halife ve memurlara maaş bağlandı.

2. HZ.ÖMER (634-44):

* Ecnadin sav. ile Bizans yenilgiye uğratıldı. (635). Suriye alındı. Ardından Antakya ve Kudüs, Filistin alındı (637).

* İran’ın Fethi: 636 Kadisiye, 637 Celula, 642 Nihavent savaşı ile Sasaniler yıkıldı. İran alındı.

- Sınırlar Horasan’a kadar ulaştı.

- Türklerle komşu olundu.

* Mısır’ın Fethi: 642’de İskenderiye alındı. Bingazi ve Trablusgarp alındı.

Teşkilatlanma:

* İlk Divan teşkilatı kuruldu.

* Divan-ı Cund (Ordu divanı)

* Ülke vilayetlere ayrıldı ve valiler tayin edildi.

* Vilayetlere Kadılar yollandı.

* Nüfus sayımı yapıldı.

* İlk düzenli ve daimi ordu.

* Beyt-ül Mal (Devlet hazinesi)

* Hicri takvim kullanıldı.

* İkta sistemi kullanıldı.

* Cund ordugah şehirleri kuruldu.

3. HZ.OSMAN (644-56):

* İran’ın fethi tamamlandı.

* Horasan alındı. Akhunlar yenildi.

* Tunus fethedildi. Berberiler İslamiyeti kabul etti.

* Hazar Türkleri, İslam ordusunu durdurdu.

* Suriye sahillerinde ilk İslam donanması kuruldu. İlk sefer Kıbrıs üzerine yapıldı ve vergiye bağlandı.

* Rodos alındı, Kuran, çoğaltılarak önemli yerlere dağıtıldı. Hz. Osman Emevi soyundan olanları önemli görevlere getirdiği için karışıklıklar çıktı. Irak ve Mısır’da karışıklık çıktı. Hz. Osman evinde şehit edildi.

4. HZ.ALİ (656-661):

* Cemel Vakası:

Hz.Ali ile Ayşe, Talha, Zübeyir arasında oldu. Hz.Ali kazandı. (656). Müslümanlar arasındaki ilk savaştır.

* Sıffin Savaşı (657):

Ali ile Muaviye arasında oldu.

Hakem olayı:

1. Ali taraftarları - (Şii)

2. Muaviye taraftarı - (Emevi)

3. Hariciler

* Nehruvan Sav. (659):

Hz.Ali, Haricileri yenmiştir.

NOT: Halifelerin seçimle işbaşına gelmesi sona erdi.

EMEVİLER (661-750):

* Merkez: Şam

* İstanbul iki kez kuşatıldı. (669-674).

* Devleti Muaviye kurdu.

* Muaviye ilk posta teşkilatı ve muhafız birliği oluşturdu.

* Muaviye ölmeden önce oğlu Yezid’i halife seçtirdi. Böylece halifelik saltanat haline geldi.

* 680’de Yezid’in askerleri tarafından Kerbela’da Hz.Hüseyin ve yakınları şehit edildi. (Bu olay ile ayrılıklar kesinleşti, Sünni-Şii).

* Abdülmelik Dönemi:

- Arapça resmi dil oldu.

- İlk kez Arapça yazılı Altın ve Gümüş para basıldı.

* Velid devrinde Maveraünnehir Türklerden alındı.

* Süleyman devrinde İstanbul kuşatıldı.

* Hişam Devri: 732 Puvatya savaşı, Müslümanlar ile Franklar arasında yapıldı ve Müslümanlar yenildi.

* Irkçı bir devlettir. Arap milliyetçiliği uygulamışlardır.

ABBASİLER (750-1258):

* İlk halifeleri; Ebu’ı Abbas Abdullah, daha sonra Ebu Cafer Mansur.

* Bağdat merkez yapıldı.

* Kültürel ve bilimsel alanda ilerlemeler oldu. Yunan ve Helenistik eserler ilk kez Arapçaya çevrildi.

* En parlak dönem Harun Reşit dönemi.

* Bizans vergiye bağlandı.

* Bağdat’ta rasathane kuruldu ve Cebir ilmi bulundu.

* Mutezile mezhebi ortaya çıktı.

* Memun ve Mutasım zamanında Türklerle önem verildi. Bu dönemde Türkler için Samarra şehri kuruldu.

* Bizans’a karşı Avasım denilen sınır şehirleri kuruldu.

* Emir-ül Ümera denilen komutanların bölgelerinde bağımsız olmaları ile Tevaif-i Muluk denilen devletler kuruldu.

* Abbasilerin Genel Özellikleri;

- Irkçı politika izlemediler.

- İlim ve kültüre önem verdiler.

- 751 Talas savaşından sonra Türkler kitleler halinde Müslüman oldular.

- Ümmetçidirler.

ENDÜLÜS EMEVİLERİ (756-1031):

* Abdurrahman tarafından kuruldu.

* Merkezi “Kurtuba” şehridir.

* Kültürel faaliyetlere önem vermişlerdir.

* Medreselerine, Avrupa’nın her yerinden öğrenci gelmiş ve İslam kültürü yayılmıştır.

* Son halife III.Hişam’dan sonra devlerin yerine 14 beylik kuruldu. En önemlisi Ben-i Ahmer devletidir. Merkezi Gırnata’dır. (1230-1492).

* El Hamra sarayı bu dönemde yapıldı.