HAYVANCILIK

HAYVANCILIK

Ekonomik değer taşıyan hayvanların üretilmesi, beslenmesi ve pazarlanması gibi işlere hayvancılık denir. Ülkemizde hayvancılık halen tabiata bağlıdır.

Ülkemizde yetişen hayvanları iki gruba ayırabiliriz:

1. Küçükbaş Hayvancılık: Ülkemizde gerek sayı gerekse beslendiği alanların genişliği bakımından küçükbaş hayvancılık önde gelir. Küçükbaş hayvancılık Doğu Karadeniz haricinde her yerde yaygındır.

a) Koyun: Ülkemizde koyun en fazla İç ve Güney Doğu Anadolu, Doğu Anadolu güney ve batı bölgesi ile Marmara’nın iç kesimlerinde yaygındır. Başlıca koyun türleri ise şunlardır:

- Kıvırcık: Et verimi yüksektir.

- Dağlıç: Ege ve İç Anadolu’da yaygındır. Et verimi yüksektir.

- Karaman: Ege, İç, Doğu ve Güney Doğu Anadolu’da yaygındır. Kuyrukları uzundur.

- Merinos: Et verimi düşüktür. Yünü kalitelidir. En fazla Marmara’da vardır.

- Sakız: İnce kuyruklu olup, Ege ve İç Anadolu’da yaygındır.

b) Keçi: İkiye ayrılır;

- Kıl keçisi: Eti, sütü, derisi ve kılı için bakılır. Koyuna göre daha dayanıklıdır ve daha fazla süt verir. En fazla Akdeniz’de (Toroslar) ve Doğu Anadolu’da yaygındır. Ormanlara zarar verir. Bu yüzden sayısı azaltılmaktadır.

- Tiftik (Ankara) keçisi: Tüyleri ince, uzun ve parlaktır. Tüylerinin ekonomik değeri vardır. Tiftik ihraç ürünlerimizdendir. En fazla İç ve Güney Doğu Anadolu’da yaygındır. Dünyada ise en fazla Güney Afrika’da bulunmaktadır.

2. Büyükbaş Hayvancılık: Sığır, manda, at, katır, eşek gibi hayvanlara büyükbaş hayvan denir. Yağışlı bölgeler uzun boylu ot topluluklarına neden olduğu için, daha çok yağışı fazla olan yerlerde büyükbaş hayvancılık yapılır. Ör: Erzurum-Kars Bölümü.

a) Sığır: Daha çok nemli, yağışlı iklimlerde mera hayvancılığı şeklinde yetiştirilir. Örneğin, Karadeniz kıyıları ve Erzurum-Kars Bölümü’nde yetiştirilir. Son yıllarda Hollanda ve Danimarka’dan getirilen iyi cins montofon inekleri ile ahır hayvancılığı gelişmeye başlamıştır. Dünyada en fazla Rusya ve ABD’de yetiştirilir.

b) Manda: Akarsu, göl kenarları ya da bataklık alanlarda beslenir, suyu çok seven bir hayvandır. Sütü yağlı olduğu için kaymak yapımında kullanılır. Türkiye’de en fazla Karadeniz’de beslenir.

NOT: - Doğu Anadolu’da mera, Batı Anadolu’da ise ahır hayvancılığı yaygındır.

- Hayvancılık tarımın sigortasıdır. Tarımdan dolayı ortaya çıkan ekonomik açık hayvancılıkla kapatılır.

3. Kümes Hayvancılığı: Genelde köylülerimizin beslediği kümes hayvanları büyük ölçüde ekonomik değer taşımazlar. Ancak son yıllarda büyük şehirlerin yakınlarına kurulan tavuk çiftlikleri önem kazanmış, bu şehirlerin et ve yumurta ihtiyacını karşılamaktadır. Ülkemizde en fazla Marmara’da, sonra Ege’de yapılmaktadır.

4. İpek Böcekçiliği: İpek böceği denilen tırtıl, dut yaprağı ile beslenir. Salgıladığı sıvının katılaşması ile ipek telleri oluşur. En fazla Marmara’da (Bursa, Gemlik, İstanbul, Balıkesir, Bilecik) ve Denizli ile Elazığ’da yaygındır.

5. Arıcılık: Arıcılık her bölgemizde yapılmasına rağmen Ege’de diğer bölgelere nazaran daha yoğun bir şekilde yapılmaktadır. Karadeniz’de ise gezici arıcılık yapılmaktadır. Balı ile ünlü ileler; Hakkâri, Şemdinli, Bitlis, Kars, Erzurum, Konya, Muğla ve Ege’de bazı illerdir.

6. Balıkçılık: Türkiye üç tarafı denizlerle çevrili ve sayısız göl ile akarsuları buluna bir ülkedir. Böyle olmasına rağmen balıkçılık gelişmemiştir. Türkiye’de tutulan balığın %80’i Karadeniz’de kıyı balıkçılığı şeklindedir. En çok tutulan balık ise hamsidir. Bunun yanında istavrit, palamut, lüfer, kalkan, mezgit, kefal, uskumru gibi balık türleri bulunur. Türkiye’de balık tüketimi çok azdır. Balıkçılıkta ileri ülkeler İngiltere, Japonya ABD, Norveç, İzlanda, Almanya gibi ülkelerdir. Norveç ve Japonya’da yüzey şekillerinin engebeli oluşu ve akıntıların karşılaşma alanları olması gibi nedenlerle balıkçılık gelişmiştir. Balıkçılığın Türkiye’de gelişmesi için;

- Açık deniz balıkçılığı yapılmalı,

- Zararlı balık avlama yöntemleri bırakılmalı ve modern yöntemlerin uygulanmalı,

- Depolama ve soğutucu araçlarla taşıma imkânları arttırılmalı,

- Kıyı kirlenmesi önlenmelidir.