ÜNİTE-3 YA İSTİKLAL YA ÖLÜM

ÜNİTE-3

YA İSTİKLAL YA ÖLÜM

Konu Başlığı:

İLK ZAFERİMİZ

(1 ders saati)

(Doğu Cephesi ve Güney cephesindeki gelişmeler hakkında))

KAZANIM

1* Kurtuluş Savaşında Doğu ve Güney cephelerinde yapılan mücadeleleri sebep ve sonuçları açısından değerlendirir.

Verilen bilgiler

*DOGU CEPHESİ

• Kazım Karabekir komutasındaki 15.Kolordu Ermenileri yenilgiye uğratmış, Ermenilerle 3 Aralık 1920'de Gümrü Antlaşması imzalanmıştır.
Buna göre:

Ermeniler ele geçirdikleri yerleri boşalttı,
Ardahan’ın bir bölümü, Artvin ve Kars TBMM'ye bırakıldı.

Önemi

• TBMM'nin uluslararası alanda kazandığı ilk askeri ve siyasi başarıdır.

• Bu barıştan sonra Ermenilerle komsu olunmuştur.

• TBMM tarafından Kurtuluş Savaşı’nda ilk açılan ve kapanan cephedir.

• TBMM içte ve dışta saygınlık kazanmıştır.

Sevr AntIasması'ndan ilk vazgeçen Ermeniler olmuştur.

Konu Başlığı:

DESTANLAŞAN DİRENİŞ

(2 ders saati)

(Güney Cephesi-Maraş Antep ve Urfa Savunmaları- Hakkında)

KAZANIM

1* Kurtuluş Savaşında Doğu ve Güney cephelerinde yapılan mücadeleleri sebep ve sonuçları açısından değerlendirir.

Verilen bilgiler

* GÜNEY CEPHESİ

-Mondros Ateşkes Antlaşması’ndan sonra işgal edilen ilk türk toprağı Musul olmuştur(İngilizler tarafından)

-Daha sonra İngilizler Adana, Urfa, Antep ve Maraş bölgelerine önce girmiş, fakat bir sure sonra buralar Fransızlara bırakılmıştı.

-Fransızlar bu bölgelerde Suriye ve Mısır’daki Ermeni silahlı kuvvetleri ile birlikte hareket etmiş, Türk halkına karşı yapılan saldırıları desteklemişti.

-Güney cephesindeki ilk silahlı direniş Fransızlara karşı Hatay Dörtyol’da başlamıştır.

Güney Cephesinde Fransız ve Ermenilere karşı

Maraş Savunması;

*30 Ekim 1919 da Fransızların bölgeyi işgal edip Mısır ve Suriyeden getirdiği Ermenileri Türklere karşı saldırtması üzerine başalayan direniş hareketidir.Buradaki direniş hareketini ilk başalatan Sütçü İmam’dır.

Kılıç Ali,Yörük Salim ve Binbaşı Suzi Bey komutasında teşkilatlanan Kuvayi Milliye Birlikleri Şubat 1920 Fransız ve Ermenilerin geri çekilmesini sağlamışlardır.

Urfa Savunması;

30 Ekim 1919 da Fransızların burayı işgal ederek Ermenilerle birlikte halkın can ve mal güvenliğini tehdit etmesi üzerine başlayan direniş hareketidir.Ali Saip Bey önderliğinde teşkilatlanan Kuavi Milliye birlikleri Nisan 1920 de düşmanın geri çekilmesini sağlamışlardır.

Antep Savunması;

Fransızların burayı İngilizlerden devralarak Ermenilerle işbirliği yapmaları üzerine başalayan direniş hareketidir.Antep halkı ve Teğmen Şahin Bey’in başarıları üzerine şehre anacak bir yıl sonra girebilen Fransızlar ,Ankara Antlaşması ile bölgeden çekileceklerdir.

Not: Güney Cephesindeki başarılı savunmasından dolayı TBMM tarafından Antep Đline “Gazi” , Maraş iline “Kahraman”, Urfa iline de “Şanlı” ünvanları verilmiştir.

Not: Güney Cephesindeki başarı tamamen Kuvayi Milliye’ye aittir.

Not: Sakarya Savaşı’ndan sonra Fransızlar TBMM ile Ankara Antlaşması'nı imzalayarak Hatay ve İskenderun dışındaki bölgeleri terk etmişler böylece Güney Cephesi kapanmıştır.

ÜNİTE-3

YA İSTİKLAL YA ÖLÜM

Konu Başlığı:

İSTİKLAL MİLLETİMİNDİR

(2 ders saati)

(Düzenli Ordunun Kurulması,I. II.İnönü ve Eskişehir Kütahya Savaşları sırasında yaşanan gelişmeler Hakkında)

KAZANIM

2*Batı Cephesinde Kuvay-i Milliye Birliklerinin faaliyetlerini ve düzenli ordunun kurulmasını değerlendirir.

Verilen bilgiler

DÜZENLİ ORDUNUN KURULMASI
İzmir’in işgalinden sonra Kuva-yı Milliye birlikleri Ayvalık, Bergama, Soma, Akhisar, Salihli, Nazilli ve Aydın’da Yunanlılara karşı başarılı mücadeleler vermiştir.
Kuva-yı Milliye düşmanı oylayabiliyor fakat düşmanı yurttan atacak şekilde karşı taarruza geçemiyordu. Bu durumu bilen Mustafa Kemal, düzenli ordunun kurulmasının şart olduğuna inanıyordu

22 Haziran 1920’de başlayan Yunan Taarruzu ,Gediz muharebelerinde Kuva-yı Milliyenin yenilgisine sebep oldu. Kuva-yı Milliyenin komutanı olan Ali Fuat Cebesoy malubiyete Kuva-yı Milliyenin disiplinsizlik ve düzensizliğini sebep gösterirken Kuva-yı Milliyeciler mağlubiyetin sebebi olarak Ali Fuat Cebesoy’un başarısızlığını ileri sürüyorlardı. Gediz muharebeleri, Mustafa Kemal’in düzenli ordu konusundaki düşüncelerini haklı çıkarmış ve bunun üzerine 8 kasım 1920’de yapılan meclis toplantısı sonucunda Ali Fuat Cebesoy’un Moskova büyük elçiliğine tayin edilmesine ve düzenli ordunun kurulmasına karar verilmiştir.
Batı Cephesinde düzenli orduyu kurmakla İsmet İnönü görevlendirildi. Cephenin güneyi ise Refet Bele’nin komutasına verildi.
NOT:27 Aralık 1920’de Kuva-yı Milliyenin, kaldırılarak düzenli orduya katılması kararlaştırıldı

Düzenli Ordunun Kurulma Sebepleri:
1-Halk ile Kuvayı Milliye birliklerinin karşı karşıya gelmeye başlaması
2-Yunan ilerleyişinin durdurulamayışı
3-Kuvayı Milliyenin merkezi otoriteden yoksun oluşu
4-Kuvayı Milliyenin bölgesel amaçlı olması
Düzenli Ordunun Özellikleri:
1-Kurtuluş savaşında sadece Yunanlılara karşı savaştı
2-TBMM’ye karşı oluşan bazı isyanları bastırdı
3-Tekalif-i Milliye Emirlerinin uygulanması sonucunda taarruz gücüne ulaştı
4-I. İnönü Muharebesi ilk savaşı ve ilk başarısıdır.
5-Eskişehir-Kütahya Muharebeleri tek başarısızlığı-dır.

*I.İNÖNÜ ZAFERİ(6-10 Ocak 1921)

Çerkez Ethem Ayaklanması’ndan yararlanmak ve işgal bölgelerini genişletmek isteyen Yunanların Eskişehir’i alıp, Ankara'ya doğru yönelerek Ulusal Kurtuluş Hareketi'ni bozmak istemeleri yüzünden çıkmıştır. İsmet Bey komutasmdaki Türk ordusu başarılı savunma savaşı yaparak Yunanlıların çekilmesini sağlamıştır.

Sonuçları:

1. Düzenli ordunun ilk askeri başarısıdır.

2. TBMM'ye güven artmıştır.

3. Düzenli orduya katılımlar artmıştır.

4. Çerkez Ethem isyanı da bastırılmıştır.

I. İnönü Savaşı’ndan Sonra Yaşanan Gelişmeler:

- 20 Ocak 1921'de TBMM yeni TürkJJmıleti 'nin ilk onoyasası olon Teşkilatı Esasiye'yi kabul etti.

- 23 Şubat-12 Mart 1921 tarihleri arasında Londra Konferansı düzenlendi.

- 12 Mart 1921 'de istiklal Marşı kabul edildi.

- 16 Mart 1921 'de Sovyet Rusya ile Moskova Antlaşması imzalandı.

- Afganistan ile dostluk antlaşması imzalandı (1 Mart 1921).

*LONDRA KONFERANSI (21 Şubat-12 Mart 1921)

İngiltere’nin çağrısı ile toplandı. Amacı Sevr Antlaşması'nı biraz hafifleterek Anadolu hareketine kabul ettirmekti.

TBMM Hükümeti’nin Konferansa katılma nedeni:

TBMM'nin konferansa katılmadaki amacı, Misaki Milli kararlarının propagandasını yapmak, Türk ulusunun haklı davasını dünyaya duyurmak, TBMM'nin hukuksal varlığını Kanıtlamak ve itilaf Devletleri'nce yapılan;"Anadolu hükümeti barış istemiyor, savaş istiyor." propagandasını etkisiz kılmaktır.

Konferansa iki hükümetin de çağrılma nedeni:

Konferansa TBMM ile İstanbul Hükümeti birlikte çağrılmıştı. Amaç İstanbul ve TBMM Hükümetleri arasındaki düşmanlıktan yararlanmak ve bundan kazançlı çıkmaktı.

Konferansa, TBMM adına Dışişleri Bakanı Bekir Sami

Bey, İstanbul Hükümeti adına Tevfik Pasa katıldı.

Konferansta ilk söz Tevfik Paşa’ya verildi. O da; "Söz,

milletin asıl temsilcilerine aittir." diyerek sözü

TBMM temsilcilerine bıraktı. Böylece itilaf Devletleri'nin

oyununu bozmuş ve TBMM'nin işini kolaylaştırmıştır.

Konferans bir sonuç alınamadan dağıldı.

TBMM adına önemi: İtilaf Devletleri bu konferansa katılan TBMM Hükümetini ilk defa resmi olarak tanımış oldular

*AFGANİSTAN İLE DOSTLUK ANLAŞMASI

(1 Mart 1921)

. I.İnönü savaşından sonra Moskovada Türk ve Afgan heyetleri arasında Türk-Afgan dostluk anlaşması imzalanmıştır.Anlaşmaya göre her iki taraftan biri saldırıya uğrayacak olursa karşılıklı olarak birbirlerine yardım edeceklerdi.

Not:TBMM yi tanıyan ilk islam devletidir.

*İSTİKLAL MARŞI’NIN KABULÜ (12 Mart 1921)

İstiklâl Marşı, Türkiye Cumhuriyeti Devleti'nin Milli marşıdır. Marşın sözLerini Mehmet Akif ERSOY yazmış, bestesini Zeki ÜNGÖR yapmıştır.

Türk Kurtuluş Savaşı'nın en çetin döneminde, bir millî marşa duyulan gereksinmeyi göz önüne alan Milli Eğitim Bakanlığı, 1921yılında bunun için bir şiir yarışması düzenledi. Yarışmaya 724 şiir gönderildi. Kazanacak şiire para ödülü konduğu için başlangıçta Mehmet Akif katılmak istemedi. Ama millî eğitim bakanı Hamdullah Suphi'nin (TANRIÖVER) ısrarı üzerine, ödülsüz olmak şartıyla o da şiirini gönderdi.

Yapılan seçim sonunda, Mehmet Akif'in 20 Şubat 1921'de yazdığı "Kahraman Ordumuza" sungusunu taşıyan şiiri 12 Mart 1921 günü büyük çoğunlukla TBMM'nce İstiklâl Marşı kabul edildi. Aynı yıl bir de beste yarışması açıldı, ama kesin bir sonuç alınamadı. Bunun üzerine Millî Eğitim Bakanlığı'nca Ali Rıfat ÇAĞATAY’ın (1867-1935) bestesi uygun görülerek okullara duyuruldu. 1924'ten 1930'a kadar marş bu beste ile çalındı. O yıl bunun yerini, Cumhurbaşkanlığı Orkestrası şefi Zeki ÜNGÖR'ün 1922'de hazırladığı bugünkü beste aldı.

Mehmet Akif Ersoy, İstiklâl Marşı'nda, Kurtuluş Savaşı'nın kazanılacağına olan inancını, Türk askerinin yürekliliğine ve özverisine güvenini, Türk ulusunun bağımsızlığa, hakka, yurduna ve dinine bağlılığını dile getirir.

*MOSKOVA ANTLAŞMASI (16 Mart 1921)

Bolşevik Devrimi'nden sonra Sovyet Rusya;

• Kendi sınır güvenliği için avantaj sağlamak amacıyla

TBMM'nin itilaf Devletleri'ne karşı verdiği mücadeleyi destekliyordu. iki ülke arasındaki yakınlaşma ve işbirliği I. İnönü Savaşı’nın sonucunda gerçekleşti. TBMM ve Sovyet Rusya arasında 16 Mart 1921 'de Moskova Antlaşması yapıldı.

Bu antlaşmaya göre:

1- Çarlık Rusyası ile Osmanlı Devleti arasında imzalanan tüm antlaşmalar geçersizdir.

2- Taraflardan birinin tanımadığı siyasi bir belgeyi diğeri de tanımayacaktır.

3- Sovyet Hükümeti kapitülasyonların kaldırıldığını kabul edecektir.

4- Sovyet Rusya, TBMM'ye para, silah ve malzeme yardımı yapacaktır.

Not: Rusya Moskova Antlaşması ile Misak-ı Milli’yi tanımıştır. Doğu sınırımız çizilmiştir. Sovyet Rusya TBMM'yi tanıyan ilk Avrupa devleti olmuştur.

*II.İNÖNÜ ZAFERİ (26 Mart-1 Nisan 1921)

• Londra Konferansı’nda başarılı olamayan İngilizlerin Yunan ordusunu tekrar harekete geçirmesi savaşın nedenidir.

• Amaç; TBMM'ye Sevr'i zorla kabul ettirmektir.

Fakat, Yunanlar, İsmet Paşa komutasındaki Türk ordusu tarafından yenilgiye uğratıldı.

Sonuçları

1-TBMM'nin gücü ve otoritesi arttı. Düzenli orduya katılımlar arttı.

2- İtalya, Anadolu'nun işgal edilemeyeceğini anladı

ve işgal ettiği bölgelerden çekilmeye başladı. İtalyanlar ve Fransızlar Yunanistan’ı desteklemenin bir işe yaramayacağını gördüler. İtilaf Devletleri arasındaki görüş arılıkları belirginleşmeye başladı.

3-İngilizlerin Yunanistan’a olan güveni zayıfladı. İngiliz

sömürgelerindeki Müslümanlar da İngiltere’ye sorun

çıkarmaya başladı.

Not: M. Kemal Paşa, II. İnönü Savaşnı kazanan İsmet Paşa’ya çektiği telgrafta” Siz orada yalnız düşmanı değil milletin makûs talihini de yendiniz” demiştir.

*ESKİŞEHİR- KÜTAHYA SAVAŞLARI

(10-24 Temmuz 1921)

•Yunanistan, İnönü Savaşlarında Türk ordusunun savunma savaşı yaptığını gördü ve bu ordunun saldırı gücüne ulaşmadan yok edilmesi için iyi donatılmış bir ordu ile saldırıya geçti. Yunanlar Eskişehir, Afyon ve Kütahya’yı ele geçirdiler. Türk ordusu asker kaybını önlemek için Sakarya Irmağı’nın doğusuna çekildi.

Not: Kütahya Eskişehir Muharebelerinde Türk Ordusunun yenilmesinin en önemli nedeni ordunun yorulmasıdır.

• Yunan ordusunun düzenli orduya karşı kazandığı tek savaştır (ilk ve tek yenilgimizdir).

Bunun üzerine Mustafa Kemal üç ay süreyle meclisin bütün yetkilerini üzerine alıp "Başkomutan" olarak atandı (Çabuk karar alıp uygulayabilmek için). Böylece 7-8 Temmuz gecesi ayrıldığı askerlik görevine geri döndü.

Mustafa Kemal'in aldığı ilk karar, ordunun ihtiyaçlarını karşılayabilmek için "Tekalifi Milliye Emirleri" oldu (7-8 Ağustos 1921).

ÜNİTE-3

YA İSTİKLAL YA ÖLÜM

Konu Başlığı:

SAVAŞA RAĞMEN EĞİTİM KONGRESİ (1 ders saati)

(Eskişehir- Kütahya Savaşları sırasında yapılan Maarif Kongresi Hakkında)

KAZANIM

3*Kurtuluş Savaşı’nın yaşandığı ortamda Atatürk’ün Maarif Kongresini yaparak Türkiye’nin milli ve çağdaş eğitime verdiği önemi kavrar

Verilen bilgiler

MAARİF KONGRESİ

(15-21 Temmuz 1921)

Kütahya-Eskişehir Muharebelerinin devam ettiği sırada Ankara’da 180 kişinin katıldığı Maarif (Eğitim) Kongresi düzenlenmiştir.

Düzenlenme Amacı:

Kurtuluş Savaşı’nı kazandıktan sonra yeni türk devletinin eğitim politikasını belirlemekti

Kongreye M. Kemal’de katılmıştır. Savaşın en şiddetli döneminde böyle bir kongrenin düzenlenmesi Atatürk’ün eğitime verdiği önemi göstermektedir. Atatürk bu kongrede yaptığı konuşmada “Milli kimliğimize zarar veren zararlı fikirlerle rnücadele edilmesi “gerektiğini vurgulamıştır

Konu Başlığı:

ANADOLU İNSANININ

BÜYÜK FEDAKARLIĞI

(2 ders saati)

(Eskişehir- Kütahya Savaşları sonrasında yayınlanan Tekalifi Milliye Emirleri Hakkında)

KAZANIM

4*Türk Milletinin milli birlik,beraberlik ve dayanışmasının ifadesi olarak Tekalif-i Milliye kararlarının uygulamalarını inceler

Verilen bilgiler

Tekalif-i Milliye Emirleri

(7-8 Ağustos 1921)

Tekâlif-i Milliye Emirleri, Kurtuluş Savaşı'nın dönüm noktalarından olan Sakarya Meydan Muharebesi öncesi ordunun ihtiyacını karşılamak ve Sakarya Savaşı'na hazırlanmak için Başkomutan Mustafa Kemal Paşa'nın kanunla kendisine verilen yasama yetkisini kullanarak yayınladığı "Ulusal Yükümlülük Emirleridir".

7 Ağustos 1921'de yayınlanmış olup toplamı on maddedir.

Alınan Kararlar

1-Her ilçede bir tane Tekalif-i Milliye Komisyonu kurulacak.

2-Halk, elindeki silah ve cephaneyi 3 gün içinde orduya teslim edecek.

3-Her aile bir askeri giydirecek.

4-Yiyecek ve giyecek maddelerinin %40'ına el konacak ve

bunların karşılığı daha sonra geri ödenecek.

5-Ticaret adamlarının elindeki her türlü giyim eşyasının %40'ına el konacak ve bunların karşılığı daha sonra geri ödenecek.

6-Her türlü makineli aracın %40'ına el konacak.

7-Halkın elindeki binek hayvanlarının ve taşıt araçlarının %20'sine el konacak.

8-Sahipsiz bütün mallara el konacak.

9-Tüm demirci, dökümcü, nalbant, terzi ve marangoz gibi iş sahipleri ordunun emrinde çalışacak.

10-Halkın elindeki araçlar aylık 100 km. askeri ulaşım

yapacaklar

Konu Başlığı:

DİRİLİŞİN DESTANI SAKARYA

(2 ders saati)

(Sakarya Savaşı ve Sonrasındaki Gelişmeler Hakkında)

KAZANIM

5*Sakarya Meydan Savaşı’nın ve Büyük Taaruzun kazanılmasında Atatürk’ün rolunü fark eder

6*Türk Milletinin Kurtuluş Savaşı sürecinde elde ettiği askeri başarılarının ulusal ve uluslar arası etkilerini değerlendirir.

SAKARYA SAVAŞI (23 Ağustos1921)

Mustafa Kemal'in başkomutan olarak yönettiği ve kazandığı ilk savaştır. Mustafa Kemal Tekalifi Milliye Emirleri (Milli Yükümlülük Emirleri) ile orduyu savaşa hazır hale getirmiştir.

Bu savaşta Mustafa Kemal orduya yeni bir plan

uygulattı.Buna göre;

"Hattı müdafaa yoktur, sathı müdafaa vardır. O satıh bütün vatandır."

22 gün süren savaşın sonucunda Yunan ordusu yenilgiye uğratıldı.

Sonuçları:

1- Türk ordusuna duyulan güven arttı.

Mustafa Kemal'e başarılarından dolayı Gazilik unvanıyla Mareşallik rütbesi verildi

3- Yunan ordusunun taarruz gücü kırıldı. Bu savaştan sonra Yunan ordusu savunma hazırlıkları yapmaya başladı.

4- Türk ordusu savunma durumundan, saldın durumuna geçti.

5- İtalya Anadolu'dan tamamen çekildi.

6- Fransa, TBMM ile Ankara Antlaşması’nı imzalayarak Anadolu'dan çekildi.

7- İngiltere, Sevr Antlaşması’nı yumuşatarak ateşkes
önerisinde bulundu (Bu öneri bağımsızlığa aykırı olduğugerekçesiyle TBMM tarafından reddedilmiştir).

KARS ANTLAŞMASI (13 Ekim 1921)

Sovyet Rusya'ya bağlı olan Kafkas Cumhuriyetleri (Ermenistan, Gürcistan ve Azerbaycan) ile TBMM arasında imzalanmıştır. Bu antlaşma ile Ermenistan, Gürcistan ve Azerbaycan Türkiye'yi tanıdı.

Doğu sınırımız kesin şeklini aldı.

ANKARA ANTLAŞMASI (20 Ekim 1921)

Güneydeki halkın direnişi, TBMM'nin İnönü ve Sakarya Zaferlerini kazanması Fransa’nın Ankara Antlaşması’nı imzalayıp Anadolu'dan çekilmesine neden olmuştur.

Bu antlaşma ile;

1- Hatay, Türkiye sınırları dışında kalmak şartıyla güney sınırı (Suriye sınırı) çizildi.

2- Güney Cephesi kapandı.

3- Fransa TBMM'yi resmen tanıyan ilk itilaf Devleti oldu

NİTE-3

YA İSTİKLAL YA ÖLÜM

Konu Başlığı:

HAYAT VEREN ZAFER

(1 ders saati)

(Büyük Taarruz ve Başkomutanlık Meydan Muharebesi Hakkında)

KAZANIM

5*Sakarya Meydan Savaşı’nın ve Büyük Taaruzun kazanılmasında Atatürk’ün rolunü fark eder

6*Türk Milletinin Kurtuluş Savaşı sürecinde elde ettiği askeri başarılarının ulusal ve uluslar arası etkilerini değerlendirir.

Verilen bilgiler

*BÜYÜK TAARRUZ ve

BASKOMUTANLIK MEYDAN SAVAŞI

(26 Ağustos-l8 Eylül 1922)

Nedeni:Türk ordusunun Yunanları Anadolu'dan tamamen çıkararak ülkeyi işgalden kurtarmak ve kesin sonuca ulaşmak istemesidir.

Yapılan Hazırhklar:

1- Mustafa Kemal'in başkomutanlık yetkisi sürekli hale getirildi.

2- Doğu ve Güney Cephesindeki askeri birlikler batı cephesine kaydırıldı.

3- Özellikle Sovyet Rusya'dan silah ve malzeme alındı.

4- Ordunun taarruz eğitimine ağırlık verildi.

Gelişimi:

• Sakarya Zaferi'nden sonra Onbir buçuk ay süren hazırlıkların sonunda 26 Ağustos 1922'de Büyük Taarruz başladı.

• Aslıhanlar bölgesinde sıkıştırılan Yunan ordusu 30 Ağustos’ta Başkomutanlık Meydan Muharebesi ile kesin yenilgiye uğratıldı.

• Kaçan Yunan ordusu takip edilerek 2 Eylül'de Uşak, 9 Eylül'de İzmir, 11 Eylül'de Bursa ve 18 Eylül'de tüm Batı Anadolu düşman işgalinden kurtarıldı.

Sonuçları:

Batı Anadolu'nun kurtarılmasından sonra sıra Boğazlar, İstanbul ve Doğu Trakya’nın kurtarılmasına gelmişti. Bu durumda TBMM, İngiltere ile karşı karşıya kalmıştır. İngiltere diplomatik yalnızlığa düştüğü için ateşkes yapılmasını istemiştir.

Konu Başlığı:

SAVAŞA SON VEREN BELGE

(1 ders saati)

(Mudanya Ateşkes Antlaşması Hakkında)

KAZANIM

6*Türk Milletinin Kurtuluş Savaşı sürecinde elde ettiği askeri başarılarının ulusal ve uluslar arası etkilerini değerlendirir.

MUDANYA ATESKES ANTLAŞMASI

(11 Ekim 1922)

TBMM, İngiltere, Fransa ve İtalya’nın temsilcilerinin katılımıyla imzalanmıştır (Yunanistan konferansa katılmamış, Yunanistan’ı İngiltere temsil etmiştir.).

Maddeleri:

1- 14-15 Ekim gecesinden başlayarak silahlı çatışmalar duracaktır.

2- Yunanlar 15 gün içinde Dogu Trakya’yı boşaltacaklardır. Buraya itilaf Devletleri birlikleri yerleşecek ve 1 ay sonra da buraları TBMM kuvvetlerine teslim edeceklerdir (Doğu Trakya’nın doğrudan TBMM’ye verilmemesinin nedeni Türk-Yunan kuvvetleri arasında bir çatışma çıkabileceği endişesidir. Edirne, Kırklareli, Tekirdağ, Đstanbul savaş yapümadan kurtanlmış oldu).

3- Banş imzalanana kadar Türk ordusu Doğu Trakya'ya asker geçirmeyecek, ancak 8000 kişilik bir jandarma kuvveti bulundurulabilecektir.

4- Boğazlar ve İstanbul, TBMM yönetimine bırakılacak, ancak barış imzalanıncaya kadar itilaf kuvvetleri istanbul’da kalacaktır.

Önemi:

• itilaf Devletleri TBMM'yi resmen tanıdı.

• Mondros Ateskes Antlaşması geçerliliğini yitirdi ve bu ateşkes, Lozan Banş Antlaşması'na zemin hazırladı.

• Doğu Trakya savaş yapılmadan diplomatik yollarla kurtanldı.

• İstanbul Hükümeti hukuken yok sayıldı

Konu Başlığı:

SANAT VE EDEBİYAT ESERLERİNDE KURTULUŞ SAVAŞI

(1 ders saati)

KAZANIM

6*Örnek eser incelemeleri yaparak dönemin toplumsal olaylarının sanat ve edebiyat üzerine yansımalarını fark eder

KURTULUŞ SAVAŞI’NI ANLATAN EDEBiYAT ESERLERİ:

1- Nutuk: Mustafa Kemal tarafından kaleme alınmış olan eserde M. Kemal, Kurtuluş Savaşı’nı anlatmaktadır.

2- Ateşten Gömlek: Halide Edip Adıvar tarafından yazılan, edebiyatımızda Kurtuluş Savaşı üzerine romanların ilkidir. İzmir’in işgali sırasında kocası ve çocuğu düşman askerleri tarafından öldürülen Ayşe’nin hayatını anlatan romandır.

3- Ankara: Cumhuriyetimizin başkenti Ankara'yı anlatan Yakup Kadri'nin "Ankara" adlı romanı, üç ayrı dönemi ve bu dönemlerin Ankara hayatını yansıtması yönüyle ilginç ve okunmaya değer bir eserdir. Romanın başkahramanı Selma Hanımın hayatı, evlilikleri ve insanî ilişkileri ile birlikte Ankara'nın üç dönemi canlı tasvir ve olaylarla verilir.Bu dönemler:1. Millî Mücadele'den önceki Ankara (Savaş zenginlerinin, yolsuzlukların ve arayışların belirdiği Ankara)2. Miliî Mücadele'deki Ankara (Millî silkinişin ve yeniden toparlanan, zaferi kazanan Ankara)3. Millî Mücadele'den sonraki Ankara (Savaş sıkıntılarının geride kaldığı, modernleşen ve bir o kadar da özünden kopup sosyeteleşen Ankara)

4-Yaban: 1932 yılında Yakup Kadri KARAOSMANOĞLU tarafından yazılan romanda Kurtuluş Savaşı yıllarında Anadolu’da köy hayatını yansıtır